Γιορτάζοντας τα 10 χρόνια της Artemis

Καλλιτεχνική απεικόνιση του δορυφόρου Artemis

18 July  2011O αποστολή της ESA Artemis έκλεισε μία δεκαετία στο διάστημα. Η αποστολή με το πλήρες όνομα Advanced Relay and Technology Mission έφερε επανάσταση στο χώρο των τηλεπικοινωνιακών δορυφόρων με μία σειρά από καινοτομίες, όπως συστήματα επικοινωνίας μεταξύ δορυφόρων που βασίζονται σε δέσμες laser.
 
Ένα πρόβλημα κατά την εκτόξευση στις 12 Ιουλίου 2001 είχε απειλήσει να θέσει τέλος στην αποστολή πριν ακόμα ξεκινήσει. Μετά την απομάκρυνσή του από το ανώτερο τμήμα του πυραύλου, ο δορυφόρος Artemis τοποθετήθηκε σε χαμηλή τροχιά, κάτι που θα σήμαινε αποτυχία για οποιαδήποτε άλλη αποστολή.  
 

	O δορυφόρος Artemis δοκιμάζεται

Χάρη στα προηγμένα συστήματα του δορυφόρου και μία σειρά από ειδικές διορθωτικές διαδικασίες, οι τεχνικοί της ESA κατάφεραν σε διάστημα 18 μηνών να μεταφέρουν σταδιακά το δορυφόρο Artemis στην τροχιά που είχε αρχικά προγραμματιστεί να τοποθετηθεί.

Παρόλο που είχε χαρακτηριστεί «ριψοκίνδυνη αποστολή» και παρά το πλήθος των συστημάτων που καταστράφηκαν πριν ακόμα τοποθετηθεί σε τροχιά, η Artemis επιβεβαίωσε την καινοτομία των νέων τεχνολογιών που πρωτοπαρουσίασε και παραμένει μέχρι σήμερα σε λειτουργία.
 

Oι προωθητές ιόντων του δορυφόρου Artemis

Η διόρθωση της τροχιάς του δορυφόρου Artemis περιελάμβανε μία σειρά από πρωτιές, ανάμεσά τους η επικοινωνία μεταξύ δορυφόρων που βρίσκονται σε διαφορετικές τροχιές με δέσμες laser, o επαναπρογραμματισμός δορυφόρου στο διάστημα και μία νέα τεχνολογία ιόντων για την προώθηση του μέχρι τη γεωστατική τροχιά, σε ύψος 36 000 χιλιομέτρων πάνω από την επιφάνεια της Γης.
 

	Envisat image via Artemis

Χρησιμοποιώντας ραδιοσυχνότητες για τη μεταφορά δεδομένων, εικόνες της Γης που συλλέγονται από το δορυφόρο της ESA, Envisat, ο οποίος βρίσκεται σε ύψος 35 000 χιλιομέτρων χαμηλότερο από το δορυφόρο Artemis, προσφέρονται στους τελικούς χρήστες σχεδόν σε πραγματικό χρόνο και με εξαιρετικά μεγάλο ρυθμό.

Η ίδια υπηρεσία προσφέρθηκε στο Γαλλικό δορυφόρο SPOT-4, μαζί με τη δυνατότητα μεταφοράς δεδομένων με δέσμες laser.
 

Οι δορυφόροι Artemis και SPOT-4

Στη διάρκεια της πτήσης τους προς το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, ο δορυφόρος Artemis κάλυψε ακόμα τις ανάγκες επικοινωνίας μεταξύ των διαστημικών ρομποτικών φορτηγών (Automated Transfer Vehicles - ATVs) της ESA και του κέντρου ελέγχου στη Γη.

Για πρώτη φορά κλήθηκε να προσφέρει τις πολύτιμες υπηρεσίες του το 2008, όταν στη διάρκεια της πρώτης αποστολής διαστημικού ρομποτικού φορτηγού, το σύστημα επικοινωνίας της NASA χρειάστηκε εσπευσμένα να διακόψει τη λειτουργία του καθώς ο τυφώνας Ike κατευθυνόταν προς τις Ηνωμένες Πολιτείες.
 
Το βράδυ της 11ης Σεπτεμβίου, η ομάδα στην Τουλούζη της Γαλλίας που ήταν υπεύθυνη για το πρόγραμμα των διαστημικών φορτηγών και η ομάδα της αποστολής Artemis στο Redu στο Βέλγιο άρχισαν να δουλεύουν μαζί προκειμένου μέσα σε λίγες ώρες να ανακτηθεί η επικοινωνία με το πρώτο διαστημικό φορτηγό στο διάστημα.
 

	To διαστημικό κέντρο της ESA στο Redu

Τη διαχείριση του προγράμματος είχε η Telespazio στο Fucino της Ιταλίας. Ωστόσο, το κέντρο ελέγχου της αποστολής, όπου λαμβάνονται οι τελικές αποφάσεις για την μετάδοση δεδομένων από και προς το διαστημικό λεωφορείο, στεγάζεται στο διαστημικό κέντρο της ESA στο Redu.

«Από την έναρξή της, η αποστολή Artemis έχει προσφέρει μία σειρά από υπηρεσίες που έχουν αφήσει περισσότερο από ικανοποιημένους τους τελικούς αποδέκτες,» σημείωσε ο Daniele Galardini, ο οποίος ηγείται του διαστημικού κέντρου της ESA στο Redu και είναι υπέυθυνος για την αποστολή Artemis.

«Επιπλέον, οι ομάδες ειδικών στο Fucino και στο Redu είναι πάντα σε ετοιμότητα να προσφέρουν το μέγιστο των ικανοτήτων τους για την επίτευξη των στόχων της αποστολής Artemis.»