Κυριακή 30 Οκτωβρίου 2011

Σειρά πυραύλων Vega θα ακολουθήσει τον πρώτο στην εξέδρα εκτόξευσης

printer friendly page
Ένα πιστό αντίγραφο του πυραύλου Vega στην εξέδρα εκτόξευσης

 
30 October 2011
Πολλά και σημαντικά βήματα έχουν γίνει για την υλοποίηση του πρόγραμματος Vega: δώθηκε η εντολή για τον έλεγχο του πρώτου πυραύλου Vega που έχει κατασκευαστεί, η ESA και η Arianespace έχουν παραγγείλει τέσσερις νέους πυραύλους, και οι πρώτες μελέτες για την εκτόξευση της αποστολής LISA Pathfinder έχουν ξεκινήσει.
 
Οι προετοιμασίες για την πρώτη εκτόξευση
 
Στις 13 και 14 Οκτωβρίου πραγματοποιήθηκε στο Frascati της Ιταλίας ο έλεγχος του πρώτου πυραύλου Vega που έχει κατασκευαστεί προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι είναι έτοιμος για εκτόξευση. Με βάση τα αποτελέσματα του ελέγχου, ο Γενικός Διευθυντής της ESA έδωσε εντολή να ξεκινήσουν οι εργασίες για να πιστοποιηθεί ότι ανταποκρίνεται και στις απαιτήσεις που είχε θέσει αρχικά η ESA.
Τα επιμέρους τμήματα του πυραύλου Vega έχουν μεταφερθεί από τις 24 Οκτωβρίου στο Κουρού της Γαλλικής Γουϊάνας, ενώ στις 7 Νοεμβίου θα ξεκινήσει η μεταφορά τους στην εξέδρα εκτόξευσης. Η συνεισφορά των ειδικών της Arianspace στις προετοιμασίες είναι σημαντική. Η εκτόξευση του πρώτου πυραύλου Vega έχει προγραμματιστεί για το τέλος του Ιανουαρίου του 2012.  


Τμήματα του πυραύλου Vega μεταφέρονται στο λιμάνι του Κουρού
Η παραγγελία τεσσάρων νέων πυραύλων

Τον περασμένο Σεπτέμβριο, η ESA, η Arianespace και η κατασκευάστρια εταιρεία ELV υπέγραψαν συμβόλαιο για την κατασκευή τεσσάρων πυραύλων Vega. To νέο συμβόλαιο συμπληρώνει την αγορά του πρώτου πυραύλου Vega, η οποία είχε πραγματοποιηθεί τον περασμένο χρόνο στα πλαίσια του συμβολαίου Verta, το οποίο περιλαμβάνει συνολικά πέντε πυραύλους, η κατασκευή των οποίων αναμένεται να ακολουθήσει τη δοκιμαστική πτήση του πρώτου πυραύλου Vega.
 
 
Η εκτόξευση της διαστημικής αποστολής LISA Pathfinder

Το Σεπτέμβιο ξεκίνησε μία σειρά από μελέτες που σκοπό έχουν να διερευνήσουν τη δυνατότητα εκτόξευσης του επιστημονικού δορυφόρου της ESA LISA Pathfinder με τη βοήθεια ενός πυραύλου Vega της σειράς Verta. H εκτόξευση της νέας διαστημικής αποστολής αναμένεται να πραγματοποιηθεί στο διάστημα μεταξύ του Οκτωβρίου 2013 και του Σεπτεμβίου 2014.
 

Η ζώνη εκτόξευσης του πυραύλου Vega

Ένας μικρός πύραυλος εκτόξευσης για την Ευρώπη

O Vega είναι ο νέος πύραυλος της Ευρώπης για τη μεταφορά μικρών φορτίων, ο οποίος θα προστεθεί στους παλαιότερους πυραύλους Ariane 5, οι οποίοι είναι κατάλληλοι για την εκτόξευση φορτίων μεγάλου βάρους και τους Ρωσικούς πύραυλους Soyuz
μεσαίου μεγέθους.
Ωστόσο, ο ειδικός σχεδιασμός του πυραύλου Vega τον κάνει κατάλληλο για διαστημικές αποστολές διαφορετικών απαιτήσεων. Συγκεκριμένα, μπορεί να διαμορφωθεί κατά περίπτωση για τη μεταφορά μέχρι ενός δορυφόρου σε συνδυασμό με έξι μικροδορυφόρους.
O πύραυλος Vega μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη μεταφορά φορτίων βάρους από 300 kgkg, ανάλογα με το είδος και το ύψος της τροχιάς στην οποία τελικά θα τοποθετηθούν. Για παράδειγμα, ένα φορτίο βάρους 1.500 kg μπορεί να τοποθετηθεί σε πολική τροχιά ύψους 700 km από την επιφάνεια της Γης. μέχρι 2.500
Ο πρόγραμμα Vega συνχρηματοδοτείται από επτά κράτη μέλη της ESA: το Βέλγιο, τη Γαλλία, την Ελβετία, την Ισπανία, την Ιταλία, την Ολλανδία και τη Σουηδία.
Την κατασκευή των πυραύλων Vega έχει αναλάβει η ELV SpA, η οποία ανήκει σε ποσοστό 70 % στην Avio SpA και σε ποσοστό 30 % στην ASI. Πέρα από το σχεδιασμό και την κατασκευή των πυραύλων Vega, η ELV είναι υπεύθυνη για τη μεταφορά και τη συναρμολόγησή τους στην εξέδρα εκτόξευσης.
Η Arianespace θα είναι υπεύθυνση για την τελική εκτόξευση των πυραύλων Vega.
 

Παρασκευή 28 Οκτωβρίου 2011

O αστεροειδής Lutetia αναμνήσεις από το παρελθόν

 
printer friendly page
Ίχνη κατολίσθησης στην επιφάνεια του αστεροειδή Lutetia

28 October 2011  
 Το διαστημόπλοιο της ΕSA Rosetta έστειλε μοναδικές εικόνες από τον αστεροειδή Lutetia, ένα πρωτόλειο ουράνιο σώμα, απομεινάρι της εποχής που δημιουργήθηκαν οι πλανήτες του ηλιακού συστήματος. Περνώντας κοντά από τον αστεροειδή, το διαστημόπλοιο Rosetta συγκέντρωσε στοιχεία αρκετά για να επιβεβαίωσουν την προσπάθεια του να αποκτήσει μία μεταλλική καρδιά.
 
Στις 10 Ιουλίου 2010, το διαστημόπλοιο Rosetta, το οποίο κινούταν με ταχύτητα 54,000 km/hr, πέρασε σε απόσταση μικρότερη από 3,170 km από τον αστεροειδή Lutetia. Μέχρι την ημέρα εκείνη, ο αστεροειδής μήκους 130 km ήταν ο μεγαλύτερος που είχε συναντήσει το διαστημόπλοιο. Από τότε, οι επιστήμονες μελετούν τα δεδομένα που έχουν συγκεντρωθεί στη διάρκεια της συνάντησης τους.

Στο ταξίδι του μέχρι σήμερα, το διαστημόπλοιο Rosetta έχει συναντήσει πληθώρα αντικειμένων, τα οποία ήταν θραύσματα μεγαλύτερων ουράνιων σωμάτων. Ωστόσο, τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από τη συνάντηση του με τον αστεροειδή Lutetia οδήγησαν τους επιστήμονες στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για ένα μικρόκοσμο που έχει ρίζες του βαθιά μέσα στην ιστοριά του ηλιακού συστήματος.  


Η περιοχή που φωτογράφισε το διαστημόπλοιο Rosetta
Τμήματα της επιφάνειας του αστεροειδή Lutetia που απεικονίζονται στις εικόνες που συγκέντρωσε η κάμερα OSIRIS εκτιμάται πως είναι 3,6 δισεκατομμυρίων χρόνων. 'Αλλα τμήματά του είναι σχετικά μικρής ηλικίας για τα αστρονομικά δεδομένα, 50 - 80 εκατομμυρίων χρόνων.
Οι αστρονόμοι για να εκτιμήσουν την ηλικία πλανητών, φεγγαριών και αστεροειδών χρησιμοποιούν σαν μέτρο τον αριθμό των κρατήρων που υπάρχουν στην επιφάνειά τους. Κάθε κοίλωμα της επιφάνειας τους έχει σχηματιστεί από την πρόσκρουση κάποιου μικρού ή μεγαλύτερου αντικειμένου. Όσο παλαιότερη είναι η επιφάνεια, τόσο περισσότερα είναι τα σημάδια από τις προσκρούσεις που έχει δεχθεί.
Με τον τρόπο αυτό, οι αστρονόμοι χαρακτήρισαν τμήματα του αστεροειδή Lutetia που είναι γεμάτα από κρατήρες σαν μεγαλύτερης ηλικίας. Από την άλλη, στα μικρότερης ηλικίας τμήματα της επιφάνειας του διακρίνονται τα ίχνη κατολισθήσεων, οι οποίες προκλήθηκαν από τις δονήσεις διαδοχικών προσκρούσεων σε γειτονικές περιοχές.
Τα απομεινάρια από τις προσκρούσεις πληθώρας αντικειμένων στην επιφάνει του αστεροειδή Lutetia διασκορπίστηκαν σχηματίζοντας ένα στρώμα από θρυμματισμένους βράχους με πάχος 1 km.
 

Ο βόρειος πόλος του αστεροειδή Lutetia

Σε όλη την επιφάνεια του αστεροειδή Lutetia διακρίνονται ακόμα βραχώδη όγκοι, κάποιοι από τους οποίους έχουν μήκος 300 μέχρι 400 m, δηλαδή είναι περίπου μισοί σε μέγεθος από τον Ayers Rock στην Aυστραλία.
Το μέγεθος κάποιων συγκρούσεων θα πρέπει να ήταν τόσο μεγάλο που ολόκληρα κομμάτια να αποκολλήθηκαν, σμιλεύοντας μέσα στο πέρασμα του χρόνου τον ιδιαίτερα κακοποιημένο αστεροειδή Lutetia που αντικρίζουμε σήμερα.
«Πιστεύουμε ότι η μορφή του αστεροειδή Lutetia ήταν πολύ διαφορετική όταν πρωτοσχηματίστηκε,» σημείωσε ο Holger Sierks από το Max-Planck-Institut für SonnensystemforschungLindau της Γερμανίας. «Θα πρέπει να είχε στρογγυλό σχήμα.» στο
Μετρήσεις από διαφορετικές περιοχές που πραγματοποιήθηκαν με τη βοήθεια του φασματογράφου VIRTIS, με τον οποίο είναι εξοπλισμένο το διαστημόπλοιο Rosetta, δείχνουν ότι η σύνθεση του αστεροειδή Lutetia είναι ομοιόμορφη.
«Είναι εντυπωσιακό πως ένα αντικείμενο τέτοιου μεγέθους φέρεις στην επιφάνειά του σημάδια από γεγονότα που συνέβησαν σε τόσο διαφορετικές χρονικές περιόδους, ενώ δεν παρατηρείται καμία αλλαγή στη σύνθεση της επιφάνειάς του,» πρόσθεσε ο Fabrizio Capaccioni, από το INAF στη Ρώμη της Ιταλίας.
Και αυτό είναι μόνο η αρχή του μυστηρίου.

Κυριακή 23 Οκτωβρίου 2011

Ενας πύραυλος Soyuz, δύο δορυφόροι Galileo, τρεις επιτυχίες για την Ευρώπη

Η εκτόξευση του πυραύλου Soyuz ST-B
 
23 October 2011
Oι δύο πρώτοι δορυφόροι του Ευρωπαϊκού συστήματος πλοήγησης Galileo τέθηκαν σε τροχιά γύρω από τη Γη με τον πρώτο πύραυλο Soyuz που εκτοξεύτηκε από το Ευρωπαϊκό διαστημικό κέντρο στη Γαλλική Γουϊάνα.
 
Η πτήση VS01, την εποπτεία της οποίας έχει η Arianespace, ξεκίνησε τις 1.30 μ.μ. ώρα Ελλάδος με την εκτόξευση του πυραύλου Soyuz από τη νέα του εξέδρα στη Γαλλική Γουϊάνα.
Η εκτόξευση ολοκληρώθηκε με υποδειγματική ακρίβεια 3 ώρες και 49 λεπτά αργότερα, όταν το ανώτερο τμήμα του πυραύλου Soyuz απελευθέρωσε τους δύο δορυφόρους Galileo σε ύψος 23 222 χιλιόμετρα.
«Η εκτόξευση του πυραύλου Soyuz αντιπροσωπεύει πολλά για την Ευρώπη: έχουμε θέσει σε τροχιά γύρω από τη Γη τους πρώτους δορυφόρους του Galileo, ενός συστήματος που θα προσφέρει στην Ευρωπαϊκή ήπειρο μία θέση ανάμεσα στους παίκτες κλειδιά της δορυφορικής πλοήγησης, ενός τομέα με μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης,» εξηγεί ο Jean-Jacques Dordain, Γενικός Διευθυντής της ESA.  


Το ανώτερο τμήμα του πυραύλου Soyuz απελευθερώνει τους δύο δορυφόρους Galileo
«Η ιστορική πρώτη εκτόξευση ενός Ευρωπαϊκού συστήματος σαν το GalileoSoyuz, ο οποίος είχε μεταφέρει τον Sputnik, τον πρώτο δορυφόρο, αλλά και τον Yuri Gagarin, τον πρώτο άνθρωπο στο διάστημα.» πραγματοποιήθηκε με το θρυλικό ρωσικό πύραυλο
«Τα ιστορικά αυτά γεγονότα αποτελούν σύμβολα συνεργασίας: συνεργασίας μεταξύ της ESA και της Ρωσίας, στην οποία ξεχωριστή θέση έχει η Γαλλία, αλλά και συνεργασίας μεταξύ της ESA και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε μία από κοινού πρωτοβουλία.»
«Η εκτόξευση των πρώτων δορυφόρων Galileo ενισχύει τη θέση της Ευρώπης στην εξερεύνηση του διαστήματος σε παγκόσμια κλίμακα.»
«Όλα αυτά δεν θα ήταν δυνατά χωρίς το όραμα και την αφοσίωση που μοιράζονται τα κράτη μέλη της ESA
H εκτόξευση της 21 Οκτωβρίου 2011 σηματοδοτεί την πρώτη φορά που Ρωσικός πύραυλος Soyuz εκτοξεύεται από διαστημικό κέντρο διαφορετικό από το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ στο Καζακστάν ή του Plesetsk στη Ρωσία.
Η νέα εξέδρα εκτόξευσης πυραύλων Soyuz στη Γαλλική Γουϊάνα, την οποία διαχειρίζεται η Arianespace, συμβάλλει στην ενίσχυση της ευελιξίας και της ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής οικογένειας πυραύλων εκτόξευσης.
Οι μεσαίου μεγέθους πύραυλοι Soyuz θα προστεθούν στους πυραύλους εκτόξευσης της ESA: Ariane 5, οι οποίοι είναι κατάλληλοι για την εκτόξευση φορτίων μεγάλου βάρους, και τους νέους πυραύλους Vega για μικρότερους δορυφόρους, με τον πρώτο να εκτοξεύεται το 2012.
Το Ευρωπαϊκό κέντρο εκτόξευσης κοντά στον Ισημερινό βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση για την εκτόξευση πυραύλων Soyuz. Aπό τη Γαλλική Γουϊάνα, οι πύραυλοι Soyuz μπορούν να μεταφέρουν φορτία μέχρι 3 τόνους σε τροχιά, βάρος διπλάσιο από το φορτίου 1,7 τόνων που μπορούν να μεταφέρουν από το Μπαϊκονούρ.
 

Galileo
Galileo, το Ευρωπαϊκό σύστημα δορυφορικής πλοήγησης

Οι πρώτοι δύο δορυφόροι αποτελούν μέρος της φάσης επικύρωσης του συστήματος πλοήγησης Galileo σε τροχιά, η οποία έχει στόχο να δοκιμάσει το δορυφορικό και επίγειο τμήμα, καθώς και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσίων.
Την εποπτεία των δορυφόρων θα έχει αρχικά ομάδα ειδικών της ESA και της Γαλλικής υπηρεσίας διαστήματος CNES που εδρεύει στην Τουλούζη της Γαλλίας. Μετά την ολοκλήρωση των πρώτων εργασιών, θα παραδωθούν την SpaceOpal, μία κοινοπραξία μεταξύ της Γερμανική υπηρεσίας διαστήματος DLR και της Ιταλικής εταιρίας Telespazio, για την πραγματοποίηση σειρά προκαταρτικών δοκιμασιών πριν την έναρξη της φάσης επικύρωσης.
Ένα δεύτερο ζευγάρι δορυφόρων, το οποίο θα συμπληρώσει τη δέσμη των πρώτων τεσσάρων δορυφόρων της φάσης επικύρωσης του συστήματος Galileo σε τροχιά, αναμένεται να εκτοξευθεί το καλοκαίρι του 2012.
 
  Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να απευθυνθείτε στο
 
ESA Media Relations Office

Communication Department

Tηλ: + 33 1 53 69 72 99
Fax
: + 33 1 53 69 76 90
Email: media@esa.int

 

Τετάρτη 19 Οκτωβρίου 2011

Παρακολουθήστε ζωντανά την εκτόξευση των πρώτων δορυφόρων Galileo

printer friendly page
Soyuz VS01 on launch pad
Soyuz VS01 on launch pad


 
19 October 2011
Παρακολουθήστε αύριο την εκτόξευση των πρώτων δορυφόρων του συστήματος πλοήγησης Galileo με ένα Ρωσικό πύραυλο Soyuz από το Ευρωπαϊκό διαστημικό κέντρο στην Γαλλική Γουϊάνα. Η εκτόξευση έχει προγραμματιστεί για τις 1.34 μ.μ. ώρα Ελλάδος (12.34 CEST), ενώ η μετάδοση θα ξεκινήσει μία ώρα νωρίτερα.

 

Η Ευρώπη ετοιμάζεται για την εκτόξευση του πρώτου πυραύλου Soyuz

printer friendly page
O πύραυλος Soyuz VS01


 
18 October 2011
Ο πρώτος πύραυλος Soyuz που θα εκτοξευθεί από το Ευρωπαϊκό διαστημικό κέντρο στη Γαλλική Γουϊάνα έχει πάρει τη θέση του στην εξέδρα εκτόξευσης. Η αντίστροφη μέτρηση για την εκτόξευση του πυραύλου που θα μεταφέρει τους πρώτους δορυφόρους του Ευρωπαϊκού συστήματος πλοήγησης Galileo θα αρχίσει στις 20 Οκτωβρίου.
 
Εικόνες μπορείτε να βρείτε εδώ.
Την περασμένη εβδομάδα, ο πύραυλος Soyuz, ο οποίος αποτελείται από τρία επίπεδα, τοποθετήθηκε σε οριζόντια θέση στο ειδικό όχημα που τον μετέφερε από το κτίριο συναρμολόγησης στην εξέδρα εκτόξευσης πάνω σε ράγες. Στη συνέχεια, ανασηκώθηκε σε κατακόρυφη θέση και ετοιμάστηκε για την εκτόξευση.  


O πύραυλος Soyuz VS01 κατά τη μεταφορά του στην εξέδρα εκτόξευσης
Οι δύο πρώτοι δορυφόροι για την φάση της επικύρωσης του συστήματος πλοήγησης Galileo σε τροχιά, τοποθετήθηκαν στο ανώτερο τμήμα του πυραύλου Soyuz, ένα Fregat-MT προσαρμοσμένο στις ανάγκες του Galileo.
Το Fregat-MT είχε μεταφερθεί και τοποθετηθεί την προηγούμενη ημέρα στην κορυφή του πυραύλου Soyuz, ο οποίος είχε ήδη πάρει τη θέση του στην εξέδρα εκτόξευσης του Ευρωπαϊκού διαστημικού κέντρου.
Το 52 μέτρων μεταλλικός σκελετός, ο οποίος σχεδιάστηκε ειδικά για τις προετοιμασίες της εκτόξευσης του πυραύλου Soyuz, προστατεύει τους δορυφόρους από την υγρασία που χαρακτηρίζει το τροπικό κλίμα στη Γαλλικής Γουϊάνας.
 

O πύραυλος Soyuz στην εξέδρα εκτόξευσης

Τις τελευταίες ημέρες πραγματοποιήθηκε η τελική πρόβα για την εκτόξευση του πυραύλου Soyuz, η οποία συμπεριλάμβανε και τις προετοιμασίες για τον εφοδιασμού του με καύσιμα, ο οποίος θα ξεκινήσει τέσσερις και μισή ώρες πριν την εκτόξευση.
Η εκτόξευση που έχει προγραμματιστεί για την Πέμπτη 20 Οκτωβρίου θα είναι ιστορική για δύο λόγους: θα είναι η πρώτη φορά που ρωσικός πύραυλος Soyuz εκτοξεύεται από διαστημικό κέντρο διαφορετικό από το κοσμοδρόμιο του Baikonur στο Καζακστάν ή του Plesetsk στη Russia, αλλά και η πρώτη εκτόξευση δορυφόρων του Ευρωπαϊκού συστήματος πλοήγησης Galileo.
Οι πύραυλοι Soyuz, οι οποίοι είναι κατάλληλοι για την εκτόξευση φορτίων μεσαίου βάρους, θα προστεθούν στην Ευρωπαϊκή οικογένεια πυραύλων εκτόξευσης Ariane και Vega για να βελτιώσει την ευελιξία και ανταγωνιστικότητα της.
 


Το ανώτερο τμήμα του πυραύλου Soyuz κατά τη μεταφορά του στην εξέδρα εκτόξευσης
Τον επόμενο χρόνο, ένα δεύτερο ζεύγος δορυφόρων θα τοποθετηθεί σε τροχιά γύρω από τη Γη προκειμένου να επιδείξει τις δυνατότητες του συστήματος πλοήγησης Galileo πριν την τελική διαμόρφωση της πλήρους συστοιχίας του, η οποία θα περιλαμβάνει 30 δορυφόρους. Η δέσμη των πρώτων τεσσάρων δορυφόρων, η οποία σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε από μία κοινοπραξία που συντονίζει η EADS Astrium Germany, θα αποτελέσει τον πυρήνα του συστήματος πλοήγησης Galileo.

Παρασκευή 14 Οκτωβρίου 2011

Ο Άρης γινόταν... Γη για λίγες ώρες


Διέθετε για μικρά χρονικά διαστήματα ημερησίως ευνοϊκές για τη ζωή συνθήκες
Ο Άρης γινόταν... Γη για λίγες ώρες
Στο μακρινό παρελθόν ο Άρης είχε κλίμα που έμοιαζε με αυτό της Γης

2
εκτύπωσημικρό μέγεθος  μεγάλο μέγεθος
Λονδίνο 
Μια ακόμη μελέτη έρχεται να προστεθεί σε εκείνες που έχουν δείξει ότι ο Άρης διέθετε κάποτε συνθήκες που ευνοούσαν την παρουσία ζωής. Ωστόσο, σύμφωνα με τους ερευνητές, οι ευνοϊκές συνθήκες διαρκούσαν για μικρά χρονικά διαστήματα ημερησίως και έτσι πιθανότατα δεν εμφανίστηκε ποτέ η ζωή στον κόκκινο πλανήτη.

Ο διάσημος βράχος


Ομάδα ερευνητών στις ΗΠΑ μελέτησε το διασημότερο πέτρωμα που έχουμε στα χέρια μας και έχει διαστημική προέλευση. Πρόκειται για το ALH84001,0, ένα κομμάτι βράχου το οποίο εντοπίστηκε το 1984 στην Ανταρκτική και οι ειδικοί έχουν καταλήξει ότι προέρχετα από τον  Άρη. Μετά από κάποια τρομερή πρόσκρουση ενός μεγάλου αστεροειδή στην επιφάνεια του κόκκινου πλανήτη εκτοξεύτηκαν στο Διάστημα πολλά κομμάτια του ορισμένα εκ των οποίων (όπως το ALH84001,0) κατέληξαν στη Γη.


Η αποκάλυψη


Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια μέθοδο ανάλυσης του πετρώματος την οποία ανέπτυξαν οι ίδιοι και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι στη νεανική του ηλικία ο Άρης για λίγες ώρες κάθε μέρα διέθετε συνθήκες ικανές να υποστηρίξουν την ανάπτυξη ζωής. Σύμφωνα με τους επιστήμονες στην επιφάνεια του Άρη για λίγες ώρες η θερμοκρασία ήταν περίπου 18 βαθμοί Κελσίου - δηλαδή δεν επικρατούσε ούτε πολλή ζέστη ούτε πολύ ψύχος - δημιουργώντας προϋποθέσεις ανάπτυξης ζωής.


«
Τα στοιχεία μας δείχνουν ότι στην πρώιμη ιστορία του Άρη υπήρχε τουλάχιστον μια περιοχή του πλανήτη που διέθετε κλίμα ανάλογο με αυτή της Γης για λίγες ώρες κάθε μέρα» αναφέρει ο Τζον Έιλερ, του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Όπως τονίζουν οι ερευνητές το γεγονός ότι αυτές οι ευνοϊκές συνθήκες διαρκούσαν για λίγο δεν επιτρέπει οποιαδήποτε σκέψη για την ύπαρξη ζωής στον Άρη. Και αυτό διότι δεν υπήρχε ο απαραίτητος χρόνος ώστε να αναπτυχθούν κάποιες μορφές ζωής στον πλανήτη αφού πολύ γρήγορα το κλίμα μεταβαλλόταν και επικρατούσαν συνθήκες απαγορευτικές για τη γέννηση και επιβίωση οποιουδήποτε οργανισμού.
Θοδωρής Λαΐνας

Κυριακή 9 Οκτωβρίου 2011

Σκοτάδι και φως: η επιλογή της ESA για τα επόμενα χρόνια



"Cosmic Vision 2015-2025"

8 October 2011

Η επίδραση που έχει ο Ήλιος στη γειτονιά της Γης και η μυστηριώδη σκοτεινή ενέργεια είναι τα αντικείμενα που θα μελετήσουν οι επόμενες δύο διαστημικές αποστολές που αποφάσισε να πραγματοποιήσει η ESA. Οι αποστολές Solar Orbiter και Euclid επιλέχθηκαν από τους επιτελείς του Επιστημονικού Προγράμματος της ESA την περασμένη Τρίτη.
 
Οι δύο αυτές διαστημικές αποστολές μεσαίου μεγέθους επιλέχθηκαν στα πλαίσια του προγράμματος "Cosmic Vision 2015-2025" και η εκτόξευσή τους στο διάστημα έχει προγραμματιστεί για το 2017 και 2019.

Η αποστολή Solar Orbiter θα πλησιάζει σε απόσταση αναπνοής από τον Ήλιο, πιο κοντά από κάθε παλαιότερη αποστολή. Είναι σχεδιασμένη για να αναζητήσει απαντήσεις στα ερωτήματα: «πως δημιουργούνται ηλεκτρικά φορτισμένα σωματίδια στο εσωτερικό του και πως στη συνέχεια εκτοξεύονται προς το διάστημα με τη μορφή του ηλιακού ανέμου που λούζει τους πλανήτες του Ηλιακού Συστήματος μας;».
Η δραστηριότητα του Ήλιου καθώς αυξομειώνεται έχει τέτοια επίδραση στον ηλιακό άνεμο που γίνεται τυρβώδης, και οι ηλιακές εκρήξεις προκαλούν τόσο ισχυρές διαταραχές στον ηλιακό άνεμο που τα αποτελέσματά τους είναι ορατά στη Γη και άλλους πλανήτες του Ηλιακού Συστήματος μας με τη μορφή του φωτεινού σέλαος.
Η αποστολή Solar Orbiter θα πλησιάσει στον Ήλιο σε τόσο μικρή απόσταση που θα μπορέσει να πραγματοποιήσει μετρήσεις του ηλιακού ανέμου καθώς εκτοξεύεται προς το μεσοπλανητικό χώρο, και επιταχύνεται καθώς απομακρύνεται από την επιφάνεια του μητρικού μας άστρου. Η εκτόξευση της αποστολής έχει προγραμματιστεί για το 2017 από το ακρωτήριο Canaveral με τη βοήθεια του προωθητικού πυραύλου της NASA Atlas.  


To μακρινό Σύμπαν
Η αποστολή Euclid έχει σχεδιαστεί να εξερευνήσει τη σκοτεινή πλευρά του Σύμπαντος. Το διαστημικό αυτό τηλεσκόπιο θα χαρτογραφήσει το Σύμπαν με απαράμμιλη λεπτομέρεια. Παρατηρώντας το μακρινό Σύμπαν σε απόσταση μέχρι 10 δισεκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη, θα ξεδιπλώσει διαφορετικές πτυχές της ανάπτυξής του στη διάρκεια των τελευταίων τριών τετάρτων της ιστορίας του.
Η διαστολή του Σύμπαντος με συνεχώς μεγαλύτερη ταχύτητα αποτελεί ένα μυστήριο που παραμένει μέχρι σήμερα ανεξήγητο. Η επιταχυνόμενη διαστολή αποδίδεται στην «σκοτεινή ενέργεια», όπως την έχουν ονομάσει οι αστρονόμοι διότι γνωρίζουμε ελάχιστα για αυτή. Με την αποστολή Euclid η οποία θα μελετήσει την επίδρασή της σε γαλαξίες και σμήνη γαλαξιών, οι αστρονόμοι ελπίζουν να μπορέσουν να ανακαλύψουν την ακριβή φύση της σκοτεινής ενέργειας.
Η εκτόξευση της απόστολής Euclid έχει προγραμματιστεί για το 2019 από το Ευρωπαϊκό διαστημικό κέντρο στο Κουρού της Γαλλικής Γουϊάνας με ένα προωθητικό πύραυλο Soyuz.
«Mε την επιλογή των αποστολών Solar Orbiter και Euclid, το Επιστημονικό Πρόγραμμα της ESA επιβεβαίωσε για ακόμα μία φορά τη στενή σχέση του με την επιστημονική έρευνα, αλλά και πως αντικατοπτίζει τις ανησυχίες των πολιτών: η αποστολή Euclid θα ρίξει φως σε μία από τις θεμελιώδεις δυνάμεις στο Σύμπαν, ενώ η αποστολή Solar Orbiter θα βοηθήσει τους επιστήμονες να καταλάβουν τις διεργασίες στον Ήλιο που επηρεάζουν τον άνθρωπο στη Γη διακόπτοντας, για παράδειγμα, τις τηλεπικοινωνίες και την διανομή ηλεκτρικής ενέργειας,» δήλωσε ο Alvaro Giménez, Διευθυντής του Επιστημονικού Τμήματος της ESA.
 

Ηλιακές εκλάμψεις που κατέγραψε το διαστημόπλοιο SOHO στις 23 Μαρτίου 2003

Χρειάστηκαν περισσότερα από επτά χρόνια για να φτάσει η ESA στην επιλογή αυτή, η οποία είναι το αποτέλεσμα μακρόχρονων συζητήσεων με τη αστρονομική κοινότητα. Το πρόγραμμα "Cosmic Vision 2015-2025" με τα σχέδια της Ευρώπης για την εξερεύνηση του διαστήματος την επόμενη δεκαετία έχει στόχο να απαντήσει σε τέσσερα ερωτήματα: Ποιες είναι οι συνθήκες που οδηγούν στη δημιουργία πλανητών και την εμφάνιση ζωής; Πως λειτουργεί το Ηλιακό Σύστημα; Ποιοι είναι οι θεμελιώδει νόμοι του Σύμπαντος μας; Πως ξεκίνησε το Σύμπαν μας και από τι είναι φτιαγμένο;
H πρόσκληση για προτάσεις που θα συμβάλλουν στην απάντηση των ερωτημάτων αυτών, την οποία είχε απευθύνει η ESA το 2007, είχε σαν αποτέλεσμα να εξεταστούν μία σειρά από μεσαίου μεγέθους αποστολές.
«Το δίλημμα που είχαν να αντιμετωπίσουν οι επιτελείς του Επιστημονικού Προγράμματος της ESA ήταν μεγάλο· έπρεπε να επιλέξουν δύο ανάμεσα σε τρεις εξαιρετικές προτάσεις. Και οι τρεις αποστολές υπόσχονται να φέρουν την Ευρώπη στην πρώτη γραμμή των εξελίξεων σε τρεις διαφορετικούς επιστημονικούς κλάδους. Χαρακτηρίζονταν από ποιότητα που αντικατοπτρίζει τη δημιουργικότητα της Ευρωπαϊκής επιστημονικής κοινότητας,» σημείωσε ο Fabio Favata, που ηγείται του Γραφείου Σχεδιασμού του Επιστημονικού Προγράμματος.
Τελικά, οι επιτελείς του Επιστημονικού Προγράμματος της ESA αποφάσισαν να διατηρήσουν την αποστολή PLATO, η οποία δεν επιλέχθηκε αυτή τη φορά, ανάμεσα στις υποψήφιες αποστολές που θα συζητηθούν στο μέλλον.
 
  Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να απευθυνθείτε στο:
 
ESA Media Relations Office
Communication Department
Τηλ: + 33 1 53 69 72 99
Fax: + 33 1 53 69 76 90
Email: media@esa.int

 

Σάββατο 1 Οκτωβρίου 2011

Η μαύρη τρύπα είναι η ίδια, η πλευρά θέασης όμως διαφορετική


printer friendly page
Ο γαλαξίας Markarian 509

1 October 2011
Ένα στόλος διαστημοπλοίων, μεταξύ των οποίων τα διαστημόπλοια της ESA XMM-Newton και Integral, προσέφεραν μία λεπτομερή εικόνα της γειτονιάς μίας μαύρης τρύπας τεραστιών διαστάσεων. «Σφαιρίδια» αερίου απεικονίζονται να απομακρύνονται από το «τέρας βαρύτητας».
 
Η μαύρη τρύπα που ομάδα επιστημόνων επέλεξε να μελετήσει βρίσκεται στην καρδιά του γαλαξία Markarian 509, 500 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά από τη Γη. Η μάζα της συγκεκριμένης μαύρης τρύπας είναι περίπου 300 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τη μάζα του Ήλιου και αυξάνεται συνεχώς καθώς καταβροχθίζει ο,τιδήποτε πλησιάσει.
Πίσω από την επιλογή του γαλαξία Markarian 509 βρίσκεται η μεταβλητή λαμπρότητα του, η οποία προδίδει την τυρβώδη ροή της ύλης στο εσωτερικό της μαύρης τρύπας. Η ακτινοβολία από την καρδιά του γαλαξία παρασύρει μαζί της και σημαντική ποσότητα αερίου.
Οι επιστήμονες παρακολούθησαν τη μαύρη τρύπα για 100 ημέρες. «Το διαστημόπλοιο XMM-Newton είχε κεντρικό ρόλο σ'αυτή την προσπάθεια, διότι καλύπτει μήκη κύματος από τις ακτίνες Χ μέχρι το ορατό,» εξηγεί η Jelle Kaastra, από το SRON Netherlands Institute for Space Research, η οποία συντονίζει μία διεθνή ομάδα 26 αστρονόμων από τέσσερις διαφορετικές ηπείρους.
Στη διάρκεια των παρατηρήσεων, η λαμπρότητα του γαλαξία στην περιοχή των μαλακών ακτίνων X μεταβλήθηκε περισσότερο από 60 τοις εκατό, ξεπερνώντας τις προσδοκίες των επιστημόνων, οι οποίοι αποδίδουν την τρομακτική αυτή αυξομείωση της σε διαταραχές στη ροή αερίου από την αδηφάγο μαύρη τρύπα.
Γιγάντιες σφαίρες αερίου εκτοξεύονταν με ταχύτητα εκατομμυρίων χιλιομέτρων την ώρα. Η πηγή τους εντοπίστηκε στην ύλη που έχει συσσωρευθεί γύρω από την μαύρη τρύπα περιμένοντας να καταρρεύσει προς το εσωτερικό της. Προς μεγάλη έκπληξη των επιστημόνων, αυτή η δεξαμενή ύλης βρίσκεται 15 έτη φωτός μακριά από τη μαύρη τρύπα.  


Η καρδιά του γαλαξία
«Η πηγή του αερίου που καταφέρνει να απομακρυνθεί από μία μαύρη τρύπα παραμένει ένα ανοιχτό ερώτημα της αστρονομίας,» σημείωσε η Jelle Kaastra.
Αέριο και σκόνη συσσωρεύονται γύρω από τη μαύρη τρύπα σχηματίζοντας ένα δακτύλιο τεραστίων διαστάσεων. Καθώς στριφογυρίζουν προς το εσωτερικό του δίσκου προσαύξησης, όπως ονομάζεται η επίπεδη μορφή που διαμορφώνουν αέριο και σκόνη, συμπεριφέρονται όπως το νερό την στιγμή που απομακρύνεται από την τρύπα της μπανιέρας.
Οι νέες παρατηρήσεις οδήγησαν στην ανακάλυψη ενός στρώματος αερίου με θερμοκρασία της τάξης των εκατομμυρίων βαθμών που περιβάλλει το δίσκο προσαύξησης. Από αυτό το αέριο περίβλημα πηγάζουν ακτίνες Χ και γάμμα, οι οποίες παρασύρουν το αέριο που βρίσκεται σε μεγαλύτερη απόσταση από τη μαύρη τρύπα.
Πέρα από τις παρατηρήσεις του XMM-Newton και του Integral, οι επιστήμονες μελέτησαν παρατηρήσεις από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble και τους δορυφόρους της NASA ChandraSwift, καθώς και τα επίγεια τηλεσκόπια WHT και PARITEL. Όλες οι παρατηρήσεις μαζί κάλυπταν μήκη κύματος από το υπέρυθρο, το ορατό και το υπεριώδες μέχρι τις ακτίνες Χ και γάμμα. και
«Τα αποτελέσματα αποδεικνύουν το πόσο σημαντικές είναι οι μακροχρόνιες παρατηρήσεις στην καλύτερη κατανόηση των φυσικών διεργασίων που συμβαίνουν στα πιο μακρινά αστροφυσικά αντικείμενα. Μία σειρά από αλλαγές ήταν, ωστόσο, απαραίτητες πριν το διαστημόπλοιο XMM-Newton να μπορεί να συγκεντρώνει τέτοιου είδους παρατηρήσεις, και οι προσπάθειες απόδωσαν,» τόνισε ο Norbert Schartel oποίος συμμετέχει στο πρόγραμμα της ESA XMM-Newton.