Πέρασμα από την Αρκτική ανοίγει το λιώσιμο των πάγων

30-08-2011 03:40 PM CEST

Eικόνες από δορυφόρους δείχνουν ότι για ένα ακόμα χρόνο η Αρκτική θα καλύπτεται από ένα ασυνήθιστα λεπτό στρώμα πάγου. Καθώς ο πάγος μειώνεται τους καλοκαιρινούς μήνες, δύο σημαντικά περάσματα έχουν ανοίξει για τα πλοία που ταξιδεύουν στον Αρκτικό Ωκεανό από την Ευρώπη στην Ασία.

Welcome to the IAU Office of Astronomy for Development!

http://iau.org/static/education/strategicplan_091001.pdf

The International Astronomical Union (IAU) is the single international organization of the world’s
professional astronomers. Its mission to promote astronomy and serve as a coordinating body for
international activity has evolved over the 90 years of the IAU’s existence. A substantial fraction
of its budget has traditionally gone to supporting professional symposia and other meetings that
bring astronomers together to debate ideas and discuss research results. Increasingly, the importance
of outreach and education of the public have taken up a larger fraction of the attention and
efforts of the Union.
The huge success of the IAU-sponsored and UN- and UNESCO-supported International Year of
Astronomy (IYA) 2009, which commemorates 400 years since Galileo first turned a telescope to
the sky to make fundamental discoveries that changed people’s perceptions of the Universe, has
motivated the IAU to commit to even more ambitious programs of educating the world to the
beauty of the Universe and the sense of common humanity that derives from it. At our General
Assembly in Rio de Janeiro in August 2009 the Union approved this strategic plan for education
and development, which was formulated during the past two years by the members. It proposes a
range of programs that will stimulate the development of a generation of youth who will become
the science and technology leaders of their countries in future years.
Robert Williams,
President, IAU

http://www.astronomyfordevelopment.org/

Η πρώτη 3D ταινία μεταδόθηκε ζωντανά από το διάστημα

First-ever live 3D video stream from space - YouTube

Χρησιμοποιήστε ειδικά κόκκινα/μπλε γυαλιά για να δείτε την ταινία

Μισό αιώνα μετά την απαρχή της εποχής του διαστήματος, μία ειδικά σχεδιασμένη κάμερα της ESA μεταδίδει για πρώτη φορά σε πραγματικό χρόνο τρισδιάστατες (3D) εικόνες, οι οποίες προσφέρουν μία ξεχωριστή απόψη του Διεθνή Διαστημικού Σταθμού.

Στις 6 Αυγούστου ο αστροναύτης της NASA Ron Garan έθεσε σε λειτουργία την Erasmus Recording Binocular (ERB)-2 κάμερα και ταυτόχρονα άνοιξε ένα νέο παράθυρο με θέα προς το Διαστημικό Σταθμό.

Σαν ένα από τα μέλη της 28ης αποστολής στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό και blogger ο ίδιος, ο Garan ανέλαβε το ρόλο του χειριστή της προηγμένης κάμερας, η οποία βρίσκεται στο Ευρωπαϊκό εργαστήριο Columbus.  

To μέγεθος της δεν ξεπερνάει ένα κουτί παπουτσιών. Ωστόσο, φακοί μεγάλης ακρίβειας και εξελιγμένα ηλεκτρονικά συστήματα χαρακτηρίζουν την στερεοσκοπική κάμερα που κατασκευάστηκε για λογαριασμό της ESA από την Cosine BV στην Ολλανδία και την Techno System στην Ιταλία.
 

	Οι πρώτες δοκιμές του αστροναύτη Ron Garan να στείλει 3D εικόνες σε πραγματικό χρόνο

Στο έδαφος, οι ειδικοί της ESA στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Διαστημικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ESTEC) στην Ολλανδία μπόρεσαν να θαυμάσουν τις υψηλής ποιότητας εικόνες με τη βοήθεια ειδικών γυαλιών, παρόμοιων με αυτά που φοράμε στον κινηματογράφο.

Οι 3D εικόνες οι οποίες λαμβάνονται σε πραγματικό χρόνο δεν προσφέρουν μονάχα μία ξεχωριστή απόψη του Διαστημικού Σταθμού, αλλά μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε σειρά επιστημονικών πειραμάτων.

Η πολυαναμενόμενη μετάδοση των πρώτων εικόνων σε πραγματικό χρόνο επιβεβαίωσε την ετοιμότητα τόσο των συστημάτων, όσο και την αποτελεσματικότητα των ενεργειών που απαιτούνται από τους ειδικούς της ESA για τη μετάδοση νέων εικόνων στο μέλλον.
  Εκτός από τη μετάδοση σε πραγματικό χρόνο 3D εικόνων του Διεθνή Διαστημικού Σταθμού, ο Massimo Sabbatini, ο οποίος συντονίζει το πρόγραμμα ERB-2, ονειρεύεται να καταγράψει εργασίες στο εξωτερικό του.

«Η κάμερα μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο μέλλον στη διάρκεια του περίπατου αστροναυτών στο διάστημα ή λεπτών χειρισμών του ρομποτικού βραχίωνα με το οποίο είναι εξοπλισμένος ο Διαστημικός Σταθμός. Σου δίνει την αίσθηση ότι βρίσκεσαι συνεχώς με ένα αστροναύτη στο πλάι σου,» τόνισε ο Sabbatini. 

 Σύντομα στις αίθουσες
  Ετοιμάστε τα 3D γυαλιά σας! Οι πρώτες εικόνες που έχουν ληφθεί με την κάμερα ERB-2 θα προστεθούν τις επόμενες ημέρες στο νέο YouTube κανάλι της ESA που θα φιλοξενεί αποκλειστικά 3D εικόνες και ταινίες.

Ο αστροναύτης της ESA Paolo Nespoli έχει καταγράψει διάφορες πτυχές της ζωής στο διάστημα στη διάρκεια της αποστολής MagISStra. O André Kuipers, ο οποίος θα επισκεφτεί στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό στις αρχές του Νοεμβρίου, έχει ήδη ξεκινήσει να εκπαιδεύεται στη λήψη 3D εικόνων με την κάμερα ERB-2.

NASA Chat: Stay 'Up All Night' to Watch the Perseids!

                                                                                                     08.12.11 View large image

View large image
View large image

Perseid meteor shower. All images credit/copyright to Michael Menefee. Used with permission, all rights reserved by Michael Menefee.

More Information
› Link: All Sky Camera Network
› Link: Listen to the Perseids
› Link: Worldwide Meteors
› Flickr: Perseid Photos
› NASA News: Meteors
› Wikipedia: Perseids Editor's note: we're receiving lots of questions ahead of tonight's chat about the best way to view the Perseids from various locations. Below is some viewing advice from Danielle Moser of the Meteoroid Environment Office at NASA's Marshall Space Flight Center. In addition, you can view this map to see viewing opportunities for the Perseids. Unless you live in the red shaded area, you will be able to see the shower.

Who can see it: Given clear weather and dark skies, the Perseid meteor shower can be seen by most of the world, though it is best viewed by observers in the Northern Hemisphere. In the Southern Hemisphere, the Perseid radiant doesn't climb very high above the horizon or isn't visible at all. So Southern Hemisphere observers will see fewer Perseids than their northern counterparts. Places where the Perseid radiant isn't visible include the southern parts of Australia, Africa, and South America, and all of Antarctica.

Where to look: If it's not cloudy, get as far away from bright lights as you can, lay on your back and look up. Put the horizon at the edge of your peripheral vision as you let the sky and stars fill your field of view. Give your eyes some time to adjust to the dark and you should start seeing Perseids. No binoculars or telescopes are necessary!"

About the Chat

Looking for a good reason to enjoy an August evening? This year's Perseid meteor shower peaks TONIGHT -- Friday, Aug. 12 and into tomorrow morning -- Saturday, Aug 13. The Perseids are considered the best meteor shower of the year by many, but with the full moon washing out all but the brightest meteors, rates will probably only be 20-30 per hour at most -- weather permitting. The Perseids rate in the southern hemisphere is quite a bit lower, since the Perseid radiant doesn't climb above the horizon.

Make plans to chat with NASA astronomer Bill Cooke and his team from NASA's Marshall Space Flight Center as they answer your questions about the Perseids via live Web chat. Join them on Friday, Aug. 12 at 11 p.m. EDT -- this will be Saturday, Aug. 13 at 03:00 UTC GMT -- then make plans to stay "up all night" until 5:00 a.m. EDT on Saturday, Aug. 13. Tips for converting UTC to your local time.

Joining the chat is easy. Simply return to this chat page a few minutes before 11 p.m. EDT on Friday, Aug. 12. The chat module will appear at the bottom of this page. Simply type your name to join the chat, then we'll start taking your questions at 11 p.m. EDT.

Watch the Perseids! Live Video/Audio Feed

A live video/audio feed of the Perseid shower is embedded below. The camera is mounted at NASA's Marshall Space Flight Center in Huntsville, Ala. During the day, you'll see a dark gray box -- the camera is light-activated and will turn on at dusk each evening. At night you'll see white points, or stars, on a black background. You can also access these links to more all sky cameras to have other views of the sky.

Before the camera activates, you can still hear the audio of meteors passing through the sky, creating blips, pings and whistles. The meteors themselves don't make sounds, but they ionize the air around them as they burn up. These ionized air molecules reflect radio waves back to our antenna.

You can also watch throughout the night and see a Perseid fireball composite "grow" as new Perseids are added to a composite image, courtesy of ELP Allsky in El Paso, Texas. Live streaming by Ustream
More About the Perseids

The Perseids have been observed for at least 2,000 years and are associated with the comet Swift-Tuttle, which orbits the sun once every 133 years. Each year in August, the Earth passes through a cloud of the comet's debris. These bits of ice and dust -- most over 1,000 years old -- burn up in the Earth's atmosphere. The Perseids can be seen all over the sky, but the best viewing opportunities will be across the northern hemisphere. Those with sharp eyes will see that the meteors appear to radiate from the direction of the constellation Perseus.

Παγόβουνα αποκολλήθηκαν από την Ανταρκτική μετά το πέρασμα παλιρροϊκών κυμάτων

 

Ο παράκτιος παγετώνας στον κόλπου Sulzberger

 
10 August 2011
Oι συνέπειες του ισχυρότατου σεισμού που έπληξε την Ιαπωνία τον περασμένο Μάρτιο είναι ορατές μέχρι την Ανταρκτική. Δορυφορικές εικόνες αποκαλύπτουν νέα παγόβουνα να αποκολλούνται μετά την άφιξη παλιρροϊκών κυμάτων στον κόλπο Sulzberger.
 
Εικόνες που ελήφθησαν από το δορυφόρο της ESA, Envisat, χρησιμοποίησαν οι επιστήμονες της NASA για να εντοπίσουν τα παγόβουνα, των οποίων το μεγαλύτερο έχει διαστάσεις 6,5 επί 9,5 χιλιόμετρα, ενώ το πάχος του εκτιμήθηκε ότι είναι περίπου 80 μέτρα.

Τα νέα ευρήματα της Kelly Brunt, ειδικού στην κρυόσφαιρα από το Goddard Space Flight Center στο Maryland των Ηνωμένων Πολιτειών και των συνεργατών της, που συσχετίζουν παλιρροϊκά κύματα με τη αποκόλληση παγόβουνων δημοσιεύτηκαν στο Journal of Glaciology τη Δευτέρα.

Μετά τον σεισμό μεγέθους 9 βαθμών της κλίμακας Richter, γιγάντια παλιρροϊκά κύματα σάρωσαν κυριολεκτικά τις ακτές της Ιαπωνίας. Στη συνέχεια, αφού διήνυσαν απόσταση 13.000 χιλιόμετρα, τα κύματα έφτασαν μέχρι τον κόλπο Sulzberger στην Ανταρκτική, όπου προκάλεσαν την αποκόλληση μεγάλων κοματιών πάγου.

Τα παλιρροϊκά κύματα εκτιμάται ότι είχαν ύψος μόλις 30 εκατοστά όταν έφτασαν στον κόλπο Sulzberger, αλλά η συντονισμένη δράση τους είχε σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία τέτοιας τάσης που δημιουργήθηκαν ρωγμές στον παράκτιο παγετώνα.  

	Ο δορυφόρος Envisat

«Τα νέα ευρήματα επιβεβαιώνουν ότι δορυφορικές παρατηρήσεις είναι απαραίτητες για την κατανόηση των μηχανισμών και των φαινομένων που κρύβονται πίσω από φυσικές καταστροφές,» τόνισε ο Henri Laur, ο οποίος ηγείται της δορυφορικής αποστολής Envisat. «Τα δεδομένα που έχει συγκεντρώσει ο δορυφόρος Envisat για το σεισμό στην περιοχή Tohoku έχουν αναλυθεί εκτεταμένα από τους επιστήμονες προκειμένου να σχεδιαστεί ένας λεπτομερής χάρτης ο οποίος απεικονίζει τις μεταβολές που έχει υποστεί το ανάγλυφο της Ιαπωνίας μετά το σεισμό.»
 

Μία ανάσα πήραν οι αστρονόμοι στην αναζήτησή τους για οξυγόνο

Mόρια οξυγόνου έχουν ανακαλυφθεί στον αστερισμό του Ωρίωνα

 

     5 August 2011
To διαστημικό παρατηρητήριο της ESA, Herschel, ανακάλυψε μόρια οξυγόνου σε ένα γειτονικό νεφέλωμα, τόπο γέννησης νέων αστέρων. Είναι η πρώτη φορά που οι αστονόμοι έχουν στα χέρια τους αδιάσειστα στοιχεία για την παρουσία μοριακού οξυγόνου στο διάστημα. Παρ'όλα αυτά πολλά ακόμα ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα.

Μόρια οξυγόνου ανακαλύφθηκαν στο γειτονικό σύμπλεγμα νεφελωμάτων του αστερισμού του Ωρίωνα. Μέχρι σήμερα ήταν γνωστή η παρουσία ατόμων οξυγόνου σε θερμές περιοχές του διαστήματος. Προηγούμενες διαστημικές αποστολές που αναζητούσαν μόρια οξυγόνου - δύο άτομα οξυγόνου συνδεμένα μεταξύ τους - επέστρεφαν με άδεια χέρια. Ακόμα και η ποσότητα ατομικού οξυγόνου που είχε παρατηρηθεί ήταν σημαντικά λιγότερη από την αναμενόμενη, κάτι που δημιούργησε ένα «λογιστικό πρόβλημα», το οποίο μπορεί να μεταφραστεί στο ερώτημα «που κρύβεται το οξυγόνο στα ψυχρά νεφελώματα;»
Ο δορυφόρος SWAS (Submillimeter Wave Astronomy Satellite) της NASA και η Σουηδική αποστολή Odin είχαν στο παρελθόν αναζητήσει μόρια οξυγόνου και οι δύο κατέληξαν σε μία εκτίμηση για την αφθονία του οξυγόνου πολύ μικρότερη από την αναμενόμενη.
Μία πιθανή εξήγηση που έχει προταθεί από τους επιστήμονες για να εξηγήσουν την απροσδόκητα χαμηλή αφθονία είναι ότι τα άτομα οξυγόνου εγκλωβίζονται σε μικρούς κόκκους σκόνης, οι οποίοι αιωρούνται στο διάστημα και μετατρέπονται σε υδάτινο πάγο, και για το λόγο αυτό δεν είναι ορατά.
Τότε, ο πάγος θα έλιωνε στις θερμές περιοχές του σύμπαντος, όπου στη συνέχεια το νερό θα μετατρεπόνταν σε αέριο και το μοριακό οξυγόνο που θα σχηματιζόταν θα ήταν δυνατόν να ανιχνευθεί.  

	Eικόνα του νεφελώματος του Ωρίωνα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble

Ο Paul Goldsmith, ένας από τους επιστήμονες της NASA που εργάζεται για την αποστολή Herschel στο Jet Propulsion Laboratory στην Καλιφόρνια μαζί με μία διεθνή ομάδα αστροφυσικών ξεκίνησαν εκ νέου την αναζήτηση μορίων οξυγόνου στο διάστημα με τη βοήθεια του διαστημικού παρατηρητηρίου Herschel.
Συγκεριμένα, έστρεψαν το υψηλής ακρίβειας υπέρυθρο φασματόμετρο του Herschel, ΗΙFI, προς τον αστερισμό του Ωρίωνα όπου αναμένονταν ότι η γέννηση νέων αστέρων έχει σαν αποτέλεσμα την θέρμανση του περιβάλλοντος αερίου καθώς και της σκόνης.
Χρησιμοποιώντας τρεις διαφορετικές συχνότητες στην περιοχή του υπέρυθρου, οι επιστήμονες κατάφεραν να ανιχνεύσουν μόρια οξυγόνου. Για κάθε ένα εκατομμύριο μόρια υδρογόνου, βρέθηκε ένα μόριο οξυγόνου.
«Έτσι εξηγείται που μέρος του οξυγόνου μπορεί να κρύβεται,» σημείωσε ο Δρ Goldsmith. «Ωστόσο, δεν ανιχνεύσαμε μεγάλες ποσότητες μοριακού οξυγόνου, και ακόμα δεν έχουμε καταλάβει τι κάνει τόσο ιδιαίτερες τις περιοχές όπου ανιχνεύθηκε. Το Σύμπαν κρατάει ακόμα καλά κρυμμένα τα τόσο μυστικά του.»
Το οξυγόνο, σε όλες του τις μορφές, είναι το τρίτο σε αφθονία χημικό στοιχείο στο Σύμπαν μας και ένα βασικό συστατικό του πλανήτη μας. Το συναντάμε στην ατμόσφαιρα της Γης, σε ωκεανούς και πετρώματα, και είναι απαραίτητο για τη ζωή έτσι όπως τη γνωρίζουμε.
Παρόλο που η αναζήτηση οξυγόνου στο διάστημα συνεχίζεται, ο Göran Pilbratt, ένας από τους επιστήμονες της ΕSA που εργάζεται για την αποστολή Herschel, πιστεύει ότι είναι μία σημαντική ανακάλυψη: «Χάρη στο Herschel, έχουμε αδιάσειστα στοιχεία ότι υπάρχουν μόρια οξυγόνου εκεί έξω. Οι εξαιρετικές δυνατότητές του μας επιτρέπουν να αναζητήσουμε απάντηση σε πολλά αινίγματα.»
   

Βρήκαν υδάτινα μονοπάτια στον Αρη

Τη σημαντικότερη ένδειξη για την ύπαρξη νερού που ρέει στον Αρη
παρέχουν οι νέες εικόνες από τα βουνά του Κόκκινου Πλανήτη, που
δημοσιεύθηκαν χθες στην επιστημονική επιθεώρηση «Science». Οι
φωτογραφίες, που ελήφθησαν από το διαστημικό όχημα Reconnaissance
Orbiter της NASA, αποκαλύπτουν υδάτινα μονοπάτια ανάμεσα σε βραχώδεις
πλαγιές επί εκατοντάδες μέτρα στα όρη του νότιου ημισφαιρίου του Αρη.
Βρίσκονται σε σημεία που ζεσταίνονται από τον καλοκαιρινό ήλιο,
συγκλίνουν ή αποκλίνουν και χάνονται όταν φθάνει ο χειμώνας. Σύμφωνα
με τον επικεφαλής της νέας μελέτης καθηγητή Αλφρεντ ΜακΓιούεν από το
Πανεπιστήμιο της Αριζόνας, τα στοιχεία μαρτυρούν ότι το νερό που ρέει
στον Αρη είναι αλμυρό. Τα καινούργια στοιχεία ανοίγουν νέους ορίζοντες
στην κατεύθυνση της αναζήτησης μορφών εξωγήινης ζωής. Μέχρι σήμερα οι
επιστήμονες είχαν εντοπίσει νερό μόνο σε παγωμένη μορφή κοντά στην
επιφάνεια πολλών περιοχών του Κόκκινου Πλανήτη.

Το διαστημικό λεωφορείο: μία ξεχωριστή ιστορία

 

«Σας διαβεβαιώνω ότι πρόκειται για το σημαντικότερο αεροσκάφος στον κόσμο», δήλωσε ο αστροναύτης της NASA John Young, καπετάνιος της πρώτης πτήσης του διαστημικού λεωφορείου, όταν το σκάφος προσγειώθηκε στις 14 Απριλίου, πριν 30 χρόνια.

Λόγω της ηλικίας του, του κόστους των επιχειρήσεων και μιας νέας αποστολής της NASA με σκοπό την εξερεύνηση του διαστημικού χώρου πέρα από την τροχιά της Γης, το διαστημικό λεωφορείο αποσύρθηκε τον περασμένο Ιούλιο, αμέσως μετά την 30η επέτειο του. Το διαστημικό λεωφορείο Atlantis εκτοξεύτηκε στις 8 Ιουλίου 2011 με προορισμό το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, από τον οποίο επέστρεψε στις 21 Ιουλίου 2011, σημαδεύντας το τέλος μίας εποχής και ανοίγοντας το δρόμο για μία νέα γενιά διαστημικών οχημάτων.
«Μετά από 135 αποστολές και 2 καταστροφικές αποτυχίες, το διαστημικό λεωφορείο αποδείχθηκε ένα όχημα αντιφάσεων,» δήλωσε ο Roger Launius, πρώην Ανώτερος Ιστορικός της NASA και νυν Ανώτερος Έφορος του Smithsonian Air and Space Museum.  


Η συμμετοχή της Ευρώπης

Με τη συμμετοχή του στην πτήση του Columbia τον Νοέμβριο του 1983, ο Δρ Ulf Merbold έγινε ο πρώτος μη Αμερικανός πολίτης και πρώτος αστροναύτης της ESA που βγήκε στο διάστημα σε αμερικανικό αεροσκάφος. Όπως όλοι όσοι πέταξαν με το διαστημικό λεωφορείο, ο Merbold λυπάται που το πρόγραμμα θα διακοπεί.
«Όταν επιστρέφεις έχοντας ζήσει τη μοναδική εμπειρία του να βλέπεις τον πλανήτη σου από μακριά, ενώ έχεις συγχρόνως ολοκληρώσει με επιτυχία την αποστολή σου με τη συλλογή σημαντικών επιστημονικών δεδομένων, αισθάνεσαι μεγάλη ικανοποίηση και χαρά. Ένα μέρος αυτών των συναισθημάτων συνδέεται και με το μηχάνημα».
Η πτήση του Merbold, STS-9, που μετέφερε το πρώτο διαστημικό εργαστήριο (Spacelab), μια επαναχρησιμοποιούμενη εργαστηριακή μονάδα που αναπτύχθηκε στην Ευρώπη, σήμανε την έναρξη μιας μακράς συνεργασίας ESA/NASA με δεκάδες πτήσεις αεροναυτών της ESA τα επόμενα χρόνια.
 


Ο Γερμανός αστροναύτης Ulrich Walter θυμάται την εκπαίδευση για το διαστημικό λεωφορείο λίγα χρόνια μετά το Merbold: «'Ηταν πολύ δύσκολο (εκπαιδευόμασταν για πέντε χρόνια, συμπεριλαμβανομένης της βασικής εκπαίδευσης), αλλά σίγουρα άξιζε τον κόπο και θα ξαναπήγαινα χωρίς δεύτερη σκέψη! Ναι, θα ξαναπήγαινα…».
Κλείνοντας αυτό το σύντομο αφιέρωμα, θα δανειστούμε τα λόγια του τελευταίου αστροναύτη της ESA και μη Αμερικανού πολίτη που πέταξε με το διαστημικό λεωφορείο, του Roberto Vittori. Έχοντας συμμετάσχει στην STS-134, την προτελευταία πτήση, αντιμετωπίσε το τέλος του προγράμματος του διαστημικού λεωφορείου με διαφορετικό τρόπο.
«Έχω πραγματοποιήσει άλλες δυο πτήσεις με διαστημόπλοιο Soyuz, αλλά είναι η πρώτη μου πτήση με το διαστημικό λεωφορείο και έτσι την αντιμετωπίζω. Γνωρίζω ότι έχει προγραμματιστεί η τελευταία πτήση του Endeavour και μου φαίνεται περίεργο, επειδή κοιτάζοντας από κοντά το διαστημό λεωφορείο, φαίνεται ολοκαίνουργιο. Ξέρω ότι είναι πάνω από 20 ετών, αλλά βρίσκεται ακόμη σε εξαιρετική κατάσταση.»
 

Περισσότερα για το διαστημικό λεωφορείο και τη συμμετοχή της Ευρώπης μπορείτε να διαβάσετε στο αφιέρωμα της ESA στο διαστημικό λεωφορείο.
 

Νέα σχέδια για το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό

Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός με το διαστημικό φορτηγό Johannes Kepler και το διαστημικό λεωφορείο Endeavour

 

31 July 2011
Για περισσότερο από μία δεκαετία, ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός παραμένει ένα δραστήριο εργαστήριο έρευνας στο διάστημα. Σύντομα αναμένεται να αναλάβει ένα νέο ρόλο στις δοκιμές φιλόδοξων διαστημικών αποστολών που σχεδιάζονται για το μέλλον.

Ανάμεσα στα σχέδια για το μέλλον διακρίνονται αποστολές στον πλανήτη Άρη, τη Σελήνη και ένα αστεροειδή. Όλες, ωστόσο, απαιτούν νέες τεχνολογίες και τεχνικές, οι οποίες θα δοκιμαστούν εκτενώς στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Μετά τη συνάντηση που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Τρίτη 26 Ιουνίου, οι διαστημικές υπηρεσίες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα του Διαστημικού Σταθμού θα αρχίσουν την αξιολόγηση προτάσεων για συγκεκριμένες τεχνολογίες που θα έχουν εφαρμογή σε αποστολές για την συλλογή δειγμάτων.  

Η επιτροπή που συντονίζει τις διεθνείς δραστηριότητες στο Διαστημικό Σταθμό συναντάται τακτικά με αντιπρόσωπους από την ESA, τη NASA, την Καναδική και τη Ρωσική Υπηρεσία Διαστήματος, καθώς και το Υπουργείο Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού, Επιστήμης και Τεχνολογίας της Ιαπωνίας.
Στη διάρκεια της τελευταίας συνάντησης συζητήθηκαν μία σειρά από θέματα, μεταξύ των οποίων ήταν η αναθεώρηση των διεθνών προσδιαγραφών για τα συστημάτα πρόσδεσης στο Διαστημικό Σταθμό και η συλλογή πληροφοριών για τις μέχρι σήμερα επιτυχίες του, οι οποίες θα δωθούν στη δημοσιότητα τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.
 

	O Paolo στη διάρκεια ενός 3D πειράματος

Η συμμετοχή της ESA

Oι εγκαταστάσεις του Διεθνή Διαστημικού Σταθμού χρησιμοποιούνται ήδη για μία σειρά από πειράματα.
Στη διάρκεια της εξάμηνης παραμονής του στο Διαστημικό Σταθμό, ο αστροναύτης της ESA Paolo Nespoli πραγματοποίησε περισσότερα από 30 πειράματα στα πλαίσια της αποστολής MagISStra, η οποία ολοκληρώθηκε με την επιστροφή του στη Γη τον περασμένο Μάιο.
Ένας ακόμα Ευρωπαίος «επιβάτης» - το φυσικών διαστάσεων μοντέλο Matroshka - ολοκλήρωσε τον περασμένο Μάρτιο ένα κύκλο μετρήσεων της ακτινοβολίας στο εσωτερικό της Ιαπωνικής μονάδας Kibo. O Paolo απομάκρυνε τους αισθητήρες από το εσωτερικό του για να τους επιστρέψει πίσω στη Γη.
 

Άλλα Ευρωπαϊκά πειράματα πραγματοποιήθηκαν στο εξωτερικό του Διαστημικού Σταθμού. Το πακέτο Expose-R περιελάμβανε εννέα βιολογικά δείγματα, όπως σπόρους φυτών και βακτηρίων, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν για να μελετηθούν οι επιπτώσεις της παραμονής στο διάστημα για διάστημα δύο χρόνων.
Τα πειράματα που έχει διεξάγει η ESA στα μέλη του πληρώματος του Διαστημικού Σταθμού προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες για την επίδραση που έχει η έλλειψη βαρύτητας στην ισορροπία και στο πως αντιλαμβανόμαστε την κλίση και την κίνηση του σώματός μας.
Επιπλέον, μελετήθηκαν μία σειρά από φυσικές διεργασίες: το διαστημικό λεωφορείο επιστρέφοντας στη Γη από το τελευταίο του ταξίδι μετέφερε νέα δείγματα από το φούρνο που βρίσκεται στη μονάδα Columbus προκειμένου να μελετηθεί ή στερεοποίηση τηγμένων μετάλων σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας.
 

Ένας Σταθμός της επιστήμης

Το Alpha Mαγνητικό Φασματόμετρο αποτελεί τον καρπό της συνεργασίας εκατοντάδων επιστημόνων από 16 κρατών·σχεδιάστηκε στο CERN και η λειτουργία του δοκιμάστηκε για πρώτη φορά στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Διαστημικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ESTEC). Από το Μάιο του 2011 μέχρι σήμερα έχει συγκεντρώσει περισσότερες από δύο δισεκατομμύρια μετρήσεις κοσμικών ακτίνων.
 

	To πλήρωμα του Διαστημικό Σταθμού με το Matroshka

Η NASA έχει σχεδιάσει τμήμα του Διαστημικού Σταθμού έτσι ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί από εθνικές υπηρεσίες, ιδιωτικές εταιρείες και πανεπιστήμια σαν εργαστήριο έρευνας.
Στη διάρκεια του τελευταίου ταξιδιού του διαστημικού λεωφορείου, η Καναδική Υπηρεσία Διαστήματος και η NASA δοκίμασαν από κοινού ρομποτικά συστήματα ειδικά σχεδιασμένα για τον ανεφοδιασμό του Διαστημικού Σταθμού.
Η Ρωσική Υπηρεσία Διαστήματος μελετούν την καλλιέργεια σιταριού και άλλων λαχανικών σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο το ανθρώπινο σώμα προσαρμόζεται στη διάρκεια της παραμονής τους στο διάστημα.
Ο Διαστημικός Σταθμός χρησιμοποιείται για την παρατήρηση της Γης, ενώ παράλληλα ένας Ιαπωνικός αισθητήρας ακτίνων Χ είναι στραμένος προς την αντίθετη κατεύθυνση και αναζητά κοσμολογικά αντικείμενο, όπως μελανές οπές και αστέρες νετρονίων.
 

Βρέχει νερό στον Κρόνο!

Οι πίδακες νερού στο νότιο πόλο του Εγκέλαδου

30 July 2011

Το διαστημικό παρατηρητήριο της ESA Herschel προσέφερε νέα στοιχεία για το νερό που εκτοξεύεται από τον Εγκέλαδο και δημιουργεί ένα δαχτυλίδι γιγάντιων διαστάσεων γύρω από τον Κρόνο. Η ανακάλυψη αυτή αποτελεί τη λύση στο μυστήριο της πηγής του νερού που έχει συγκεντρωθεί στην ανώτερη ατμόσφαιρα του πλανήτη.

Οι τελευταίες παρατηρήσεις του Herschel υποδεικνύουν ότι ο Εγκέλαδο είναι το μόνο φεγγάρι στο Ηλιακό Σύστημά μας που φαίνεται να επηρεάζει τη χημική σύνθεση του πλανήτη γύρω από τον οποίο περιστρέφεται. Οι επιστήμονες υπολόγισαν ότι κάθε δευτερόλεπτο εκτοξεύονται από τον Εγκέλαδου περίπου 250 χιλιόγραμμα νερού με τη μορφή υδρατμών. Οι πίδακες υδρατμών με ύψος εκατοντάδες χιλιόμετρα εντοπίστηκαν από χαρακτηριστικά σημάδια που αφήνουν γύρω από το νότιο πόλο του φεγγαριού, σε μία περιοχή η οποία είναι γνωστή σαν «Tiger Stripes».
Σύμφωνα με τις νέες παρατηρήσεις, το νερό που εκτοξεύεται συγκεντρώνεται σε ένα δαχτυλίδι που περιβάλλει μεταξύ άλλων τον πλανήτη Κρόνο.
Η διάμετρος του δαχτυλιδιού είναι μεγαλύτερη από 10 φορές την ακτίνα του Κρόνου. Ωστόσο, η διάμετρος του δεν ξεπερνάει την ακτίνα του πλανήτη. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι ο Εγκέλαδος περιστρέφεται γύρω από τον πλανήτη σε απόσταση περίπου ίση με τέσσερις ακτίνες Κρόνου, τροφοδοτώντας συνεχώς το δαχτυλίδι με νερό.  

	“These crucial observations reveal that the water creates a doughnut-shaped torus of vapour surrounding the ringed planet. The total width of the torus is more than 10 times the radius of Saturn, yet it is only about one Saturn radius thick.”

Παρά το μέγεθός του, το δαχτυλίδι αυτό δεν είχε ανιχνευθεί μέχρι σήμερα, καθώς οι υδρατμοί δεν είναι δυνατόν να παρατηρηθούν στο ορατό φως, παρά μονάχα στο υπέρυθρο, στο οποίο ο διαστημικό παρατηρητήριο Herschel έχει σχεδιαστεί να «βλέπει».
Η ατμόσφαιρα του Κρόνου ήταν ήδη γνωστό ότι περιέχει ίχνη νερού σε αέρια μορφή. Σε αντίθεση με τα κατώτερα στρώματα της ατμόσφαιράς του, όμως, η παρουσία νερού στα ανώτερα στρώματα ήταν ένα αίνιγμα.
Την παρουσία νερού είχαν ανακαλύψει οι επιστήμονες το 1997 με τη βοήθεια του Infrared Space Observatory της ΕSA, ωστόσο η πηγή του παρέμενε άγνωστη μέχρι σήμερα. Σύμφωνα με θεωρητικά μοντέλα που αναπτύχθηκαν με βάση τις τελευταίες παρατηρήσεις από το Herschel, 3 - 5% του νερού που εκτοξεύται από τον Εγκέλαδο καταλήγει στον Κρόνο.
«Δεν έχει παρατηρηθεί κάποιο παρόμοιο φαινόμενο στη Γη,» σημείωσε ο Paul Hartogh, από το Max-Planck-Institut für Sonnensystemforschung στο Katlenburg-Lindau της Γερμανίας, ο οποίος ηγήθηκε της ομάδας επιστημόνων που ανέλαβε την ανάλυση των τελευταίων παρατηρήσεων από το Herschel.
 

Καλλιτεχνική απεικόνιση του Herscel

«Η ποσότητα νερού που εισέρχεται στην ατμόσφαιρα της Γης από το διάστημα είναι μηδαμινή. Το φαινόμενο αυτό είναι μοναδικό για τον Κρόνο.»
Παρόλο που το μεγαλύτερο μέρος του νερού που εκτοξεύται από τον Εγκέλαδο χάνεται στο διάστημα, ή πέφτει στα πολυπληθή φεγγάρια του Κρόνου, η μικρή ποσότητα που φτάνει μέχρι τον πλανήτη είναι αρκετή να εξηγήσει τα ίχνη νερού που παρατηρούνται στην ανώτερη ατμόσφαιρά του.
Είναι ακόμα υπεύθυνο για την σύνθεση οξυγονούχων χημικών ενώσεων στην ατμόσφαιρα του Κρόνου, όπως το διοξείδιο του άνθρακα. Στη συνέχεια, οι υδρατμοί από την ανώτερη ατμόσφαιρα του Κρόνου μεταφέρονται προς κατώτερα στρώματά της, όπου συμπυκνώνονται, σχηματίζοντας σύννεφα.
«Το Herschel απέδειξε για μία ακόμα φορά τις δυνατότητές του. Οι νέες παρατηρήσεις δεν θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν από κάποιο άλλο διαστημικό παρατηρητήριο,» δήλωσε ο Göran Pilbratt, ένας από τους επιστήμονες της ESA που εργάζεται στο πρόγμαμμα Herschel.
«Το Infrared Space Observatory της ESA ήταν αυτό που πρωτοπαρατήρησε υδρατμούς στην ατμόσφαιρα του Κρόνου. Η από κοινού αποστολή της NASA και της ESA Cassini/Huygens ανακάλυψε του πίδακες νερού στον Εγκέλαδο. Και τελευταία, το Herschel προσέφερε τη δυνατότητα να συνδυαστούν όλες οι παρατηρήσεις μεταξύ τους.»